We gaan een zeer afwisselende wandeling in het prachtige buitengebied van Eerbeek doen. We komen langs sprengbeken, industrieel erfgoed, door bos en weilanden.
Eerbeek en de Eerbeekse beek
Eerbeek of Erbeke (betekenis bebouwde grond bij beek) komt voor het eerst voor in een oorkonde van 1046. Rond 1663 staat het dorp Eertbeeck op de kaart, de beek heet ook Eertbeeckse beek. Gelegen op de Veluweflank bestaat Eerbeek uit de Noorderenk en Molenenk. De Eerbeekse beek ontspringt achter het buurtschap Coldenhove en stroomt, dwars door het centrum van Eerbeek, richting de IJssel. De omgeving van de beek was door de waterkracht en het heldere water van hoge kwaliteit geschikt voor de vestiging van vele papiermolens.
In 1630 maakt papierschepper Vincent Schoonman voor het eerst papier in een tot papiermolen ongebouwde watermolen. ‘Papierdorp’ Eerbeek telde 150 jaar later 11 papiermolens.
Nog steeds zijn er 3 grote internationale papier- en kartonproducenten gevestigd.
De koren en oliemolen
De geschiedenis van de Eerbeekse oliemolen begint met een korenmolen die behoorde tot de bezittingen van Huis te Eerbeek. De oudste vermelding dateert uit 1395. De Eerbeekse oliemolen is de enige nog werkende bovenslag watermolen in Nederland, waar olie wordt
geslagen uit lijnzaad. Het was vroeger gebruikelijk om ‘beuk te garen’. Dat wil zeggen: beukennootjes verzamelen om er olie uit te slaan, het zogenaamde ‘beuk slaan’. Het waren neveninkomsten voor kleine boeren. Het restproduct, de overgebleven koeken, diende als
veevoer. Omdat de boeren regelmatig met het koren naar de graanmaalderij moesten, ontstond er op deze plek ook een café.
Kasteel Coldenhove
Het jachtslot Coldenhove werd rond 1300 gebouwd, nadat de graven Van Gelre de jachtrechten op de Veluwe ontvangen. De naam Koldenhave of Coldenhove betekent ‘koude plaats’. Gelegen in het dal van de Eerbeekse Beek is het hier nog steeds vaak kouder. Bij het sobere jachtslot werd later een fraaie tuin met waterpartijen en vijvers aangelegd. In 1700 kochten stadhouder-koning Willem III van Engeland en zijn vrouw Mary Stuart het enigszins vervallen jachtslot Coldenhove. Het slot moest net als paleis Het Loo bij Apeldoorn een lusthof worden, waar zij hun gasten koninklijk zouden kunnen ontvangen tijdens jachtpartijen. Helaas brandde het slot in 1701 tijdens de restauratie geheel af. Het kasteel werd niet meer herbouwd, omdat Willem III in maart 1702 stierf na een val van zijn paard. Tot 1795 bleef het jachtslot Coldenhove in het bezit van het Koninklijk Huis. Hierna is het gebied verder verkaveld en kwamen grote delen van de grond in het bezit van de eigenaar van de papiermolen Coldenhove.
Kerstens molentje
In het midden 17e eeuw begon de uitbreiding van de papiermolens op de Veluwe en werden sprengen gegraven; bronnen waar het water naar boven werd gebracht om vanaf daar verder te stromen naar lager gelegen gebieden. In deze tijd werd ook de Gravinnebeek gegraven, een noordwestelijke tak, die uitkwam op de Eerbeekse Beek. In december 1717 kocht de toenmalige eigenaar van Huis te Eerbeek een stuk grond bij de Gravinnebeek en liet hier een papiermolen bouwen, de Nieuwe Molen genaamd. Waar ooit het waterrad zat, is nu een watervalletje om het hoogteverschil op te vangen. Het Kerstens Molentje is de verdwenen watermolen, die is vernoemd naar de laatste pachter en papiermaker Hendrik Kersten. Deze molen werd afgebroken rond 1933. Bij de bouw van de Veluwse papiermolen in het Nederlands Openlucht Museum in Arnhem werd gebruik gemaakt van diverse onderdelen van het Kerstens Molentje.
Het huis te Eerbeek
Het Huis te Eerbeek kent een lange geschiedenis. Het huis is op veel verschillende manieren gebruikt en vaak herbouwd en aangepast. Het landhuis werd in 1822 geheel verbouwd, waarna het zijn huidige uiterlijk kreeg. In 1895 kochten prof. dr. Max Weber en zijn vrouw dr. Anna Weber-van Bosse het landgoed Huis te Eerbeek. Daarmee kreeg Eerbeek één van de belangrijkste zoölogen en een befaamd algologe als inwoners. Met hen reisde een stoet aan
hoogleraren, bezoekers vanuit de hele wereld, exotische gewassen en dieren mee. Anna en Max waren beide erg betrokken bij de Eerbeekse samenleving. Max richtte de Boerenleenbank en de imkervereniging Eensgezindheid op. Mede hierdoor wordt sinds 1902 elk jaar op de 4e zaterdag van september de Eerbeekse honing- en bijenmarkt gehouden, de grootste en oudste honingmarkt van Nederland. Hij was de stichter van het gemeenschapsgebouw Eerbeeks Belang en Anna was in 1921 één van de oprichtsters van de Montessorischool in Eerbeek. Het landgoed is tegenwoordig in gebruik als hotel-restaurant en de exotische tuin is grotendeels
opengesteld voor het publiek.
Reacties
Zie dat we gaan eten in restaurant De Korenmolen.Valt mee met de prijzen.
Zie dat op dit moment gesloten zijn.
Wegens personeel gebrek.
Zal 1e Pinksterdag niet zijn.
Wim
We verzamelen zondag om 11:30 uur bij de korenmolen en gaan vooraf aan de wandeling wat drinken. Paar geleden al geregeld. Deze week en vandaag nog 2 keer contact gehad. Komt goed.
Ik wil ook graag mee uit eten.
Tot nu toe gaan 7 personen na afloop eten bij restaurant De korenmolen. Hoor graag voor woensdag 24 mei, wie ook nog mee wil. Dan kan ik definitieve aantal door geven. Zorg voldoende (losgeld) of beschik over een tikkie. Apart afrekenen is op deze dag niet mogelijk vanwege de drukte
Hallo Stefan,
Ik ga ook mee uit eten.
Groeten, Jan
Hoi Stefan, na afloop van de wandeling wil ik graag blijven eten.
Gr. Peter
Beste Stefan
Bij deze wil ik na afloop van de wandeling graag uit eten.
Als het nog gelukt is.
groet,
Wim
Geen probleem. Is geregeld
Hallo Stefan, bij deze geef ik het alvast door. Na de wandeling blijf ik eten.
Groetjes Betty.
Vandaag contact gehad met de brasserie van vakantiepark Landall Coldenhove. Deze grlegenheid als tussen stop. Gereserveerd voor 15 personen. Wil daar omstreeks 3 uur arriveren om wat te drinken, te lunchen ed. We kunnen apart betalen.